Αναπηρία – τότε και τώρα
Πώς βλέπουμε την αναπηρία σήμερα; Τι σχέση παρουσιάζει το παρόν με γεγονότα που συνέβησαν 80 χρόνια πριν; Υπήρξε κάποια ιστορική περίοδος στη χώρα όπου τα ανάπηρα άτομα έλαβαν διαφορετική αντιμετώπιση; Πώς διαχειρίστηκε η κοινωνία αυτήν τη μνήμη; Απαντάται με κάποιον τρόπο σήμερα η προσέγγιση της ευγονικής “εξυγίανσης” που πρότειναν οι Ναζί στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο; Μία πολύ σημαντική έρευνα ολοκληρώνεται και σας παρουσιάζουμε με χαρά το υλικό που προέκυψε από αυτήν καθώς και τα στάδια πραγμάτωσής της.
Στο πλαίσιο του προγράμματος Worthy to be remembered: Honouring Disabled Victims of Nazi Persecution in Greece and Germany, ο ιστορικός Ιάσονας Χανδρινός ερεύνησε μια σχετικά άγνωστη πτυχή της ελληνικής ιστορίας: τη συμμετοχή των αναπήρων πολέμου στην Εθνική Αντίσταση και το Μπλόκο σε νοσοκομεία της Αθήνας από συνεργάτες των δυνάμεων Κατοχής, στις 30 Νοεμβρίου 1943. Παράλληλα, μελέτησε τη μοίρα Ελλήνων πολιτικών κρατούμενων στα ναζιστικά κέντρα ευθανασίας που δημιουργήθηκαν στο πλαίσιο της ευγονικής «εξυγίανσης» της γερμανικής κοινωνίας.
Η λειτουργία των ομάδων εστίασης
Στην έρευνα συμμετείχαν ομάδες εστίασης από άτομα με και χωρίς αναπηρία με τη συνδρομή των οποίων διαμορφώθηκαν τα βασικά ιστορικά ερωτήματα στα οποία εστίασε η έρευνα. Σε επόμενο στάδιο, συζητήθηκε στις συμπεριληπτικές αυτές ομάδες ποιοι θα ήταν οι βέλτιστοι τρόποι διάχυσης αυτής της πληροφορίας, καταλήγοντας στη ζωντανή παρουσίαση των ευρημάτων σε δύο εκδηλώσεις στην Αθήνα και στο Βερολίνο καθώς και στην δημιουργία ενός podcast που επικεντρώνεται σε μεγαλύτερο βαθμό στις σημερινές απηχήσεις της βιωμένης ιστορίας και στις πολιτικές που αναπτύσσονται στην εποχή μας γύρω από ζητήματα αναπηρίας.
Η παρουσίαση της έρευνας σε Αθήνα και Βερολίνο γνώρισε μεγάλη επιτυχία καθώς πλήθος κόσμου ανταποκρίθηκε στο κάλεσμα και πήρε ενεργά μέρος στις πολύ ενδιαφέρουσες συζητήσεις που άνοιξαν οι συντονιστές.
Την εκδήλωση συντόνισε ο Σπύρος Νταντανίδης από τους Cool Crips, ενώ πέρα από τον ιστορικό Ιάσονα Χανδρινό, ο Κωστής Παπαϊωάννου από το Σημείο για τη Μελέτη και την Αντιμετώπιση της ακροδεξιάς έφερε τη συζήτηση στο σήμερα και στις πολιτικές προεκτάσεις του μισαναπηρισμού.
Τα υλικά της έρευνας
Με χαρά μοιραζόμαστε μαζί σας τα υλικά της έρευνας του Ιάσονα Χανδρινού που επικεντρώνονται αφενός, στο αναπηρικό κίνημα που αναπτύχθηκε στη χώρα στην διάρκεια της Εθνικής Αντίστασης και αφετέρου, στην εξόντωση των πολιτικών κρατούμενων στα ναζιστικά κέντρα ευθανασίας. Η έρευνα παρατίθεται στα ελληνικά και στα γερμανικά ενώ υπάρχει διαθέσιμος σύνδεσμος για αναγνώστες οθόνης.
Άρθρο του Ιάσονα Χανδρινού “Ανάπηροι πολέμου στον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα, 1941-1944”
Βρείτε την προσβάσιμη εκδοχή σε αυτόν τον σύνδεσμο.
Βρείτε εδώ το άρθρο στα γερμανικά:
Άρθρο του Ιάσονα Χανδρινού “Ελληνες κρατούμενοι στα ναζιστικά κέντρα ευθανασίας”
Βρείτε την προσβάσιμη εκδοχή σε αυτόν τον σύνδεσμο.
Βρείτε εδώ την έρευνα στη γερμανική γλώσσα:
Η εκδήλωση “Πώς (δε) θα εξοντώσετε έναν ανάπηρο – τότε και τώρα”
Η παρουσίαση των ευρυμάτων και η συζήτηση που ακολούθησε στις 30 Νοεμβρίου 2024 στο Impact Hub Athens υπάρχουν διαθέσιμα στον παρακάτω σύνδεσμο με ζωντανή διερμηνεία στην ΕΝΓ και υπότιτλο.
Μείνετε συντονισμένοι για την κυκλοφορία του podcast μας με την πλούσια συζήτηση και τις σκέψεις των ομιλητών που προέκυψαν μετά την εκδήλωση!
Το πρόγραμμα “Worthy to be remembered”
Στους στόχους του προγράμματος ήταν η εμβάθυνση της έρευνας σχετικά με τον ρόλο των αναπήρων πολέμου στην Εθνική Αντίσταση και των διώξεων εναντίον τους, η επιμνημόνευση των ιστορικών γεγονότων και των ανάπηρων θυμάτων, η διάχυση της επιστημονικής γνώσης, η διαπολιτισμική ανταλλαγή και η οικοδόμηση μιας μοιρασμένης ιστορικής κουλτούρας ανάμεσα στην Ελλάδα και τη Γερμανία, αλλά και η σύνδεση με σύγχρονες μορφές μισαναπηρισμού από την άκρα Δεξιά, σε μια προσπάθεια καταπολέμησης των ρατσιστικών αντιλήψεων.
Το πρόγραμμα υλοποιήθηκε από τη liminal σε συνεργασία με το Σημείο για τη Μελέτη και την Αντιμετώπιση της Ακροδεξιάς και τον ιστορικό Ιάσονα Χανδρινό, και χρηματοδοτήθηκε από το Γερμανικό Ομοσπονδιακό Υπουργείο Εξωτερικών από πόρους του Ελληνογερμανικού Ταμείου για το Μέλλον.
Ολοκληρώνοντας αυτήν την έρευνα, επιδιώκουμε τα ερευνητικά ευρήματα να ξεπεράσουν τα όρια της ακαδημαϊκής γνώσης και να γίνουν έμπνευση για καλλιτέχνες και εκπαιδευτικούς, με ή χωρίς αναπηρία. Μέσα από καλλιτεχνικά έργα και εκπαιδευτικά εργαλεία, η ιστορική μνήμη δεν θα μείνει απλώς ζωντανή σε Ελλάδα και Γερμανία, αλλά θα μεταμορφωθεί σε σύγχρονα ερωτήματα που μας αφορούν όλους. Αναδεικνύοντας τις σημερινές εκφάνσεις μισαναπηρισμού, το έργο μας στοχεύει να πυροδοτήσει έναν ουσιαστικό διάλογο και να συμβάλει ενεργά στην προώθηση της συμπερίληψης και της κοινωνικής δικαιοσύνης.
