Προμηθέας Λυόμενος

Ένα αριστούργημα ξαναέρχεται στο φως και γίνεται προσβάσιμο για άτομα με οπτική αναπηρία.

Το Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς, σε συνεργασία με τη Διεύθυνση Νεότερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς και τη Διεύθυνση Συντήρησης Αρχαίων και Νεωτέρων Μνημείων του Υπουργείου Πολιτισμού, εγκαινιάζει την έκθεση «Προμηθεύς Λυόμενος εν Χίω», την Παρασκευή 4 Ιουλίου 2025 στις 19:30, στο Μουσείο Μαστίχας Χίου.

Πίνακας της ρομαντικής περιόδου με τίτλο "Προμηθέας Λυόμενος" του Δανού Καρλ Μπλοχ που απεικονίζει την απελευθέρωση του Προμηθέα από τον Ηρακλή και την πτώση του γυπαετού που μέρα με τη μέρα κατασπάραζε το συκώτι του Τιτάνα. Εκτενή περιγραφή και απτική απόδοση του έργου θα βρείτε στο Μουσείο Μαστίχας της Χίου!

Ο μνημειακών διαστάσεων πίνακας του Δανού καλλιτέχνη Carl Bloch, που απεικονίζει τον Τιτάνα Προμηθέα να σπάει τα δεσμά του με τη βοήθεια του Ηρακλή, ταξιδεύει εκτός Αθηνών με μοναδικό προορισμό τη Χίο, προτού εκτεθεί μόνιμα στην Έπαυλη του Κτήματος Τατοΐου.

Πρόκειται για ένα αλληγορικό έργο της περιόδου του Ρομαντισμού, που χαρακτηρίζεται από την υποβλητική σύνθεση και τις δραματικές αντιθέσεις φωτός και σκιάς (chiaroscuro). Ο Bloch κατάφερε να αποδώσει την ένταση της στιγμής τής απελευθέρωσης και της λύτρωσης με τεράστια δύναμη και δραματικότητα.

Υπηρεσίες Προσβασιμότητας από τη liminal

Στην έκθεση του Μουσείου στη Χίο, ο πίνακας θα είναι, για πρώτη φορά, προσβάσιμος σε άτομα με οπτική αναπηρία με μία πολυαισθητηριακή προσέγγιση. Για τη συγκεκριμένη έκθεση, δώσαμε πρόσβαση στο περιεχόμενο με:

  • Δημιουργία απτικής απόδοσης του έργου από την εικαστικό Δανάη Σακελλάρη (ΑΜΑΚΑ ΑΜΚΕ)
  • Ακουστική περιγραφή του έργου σε ελληνικά και αγγλικά που συνδυάζει στοιχεία τόσο από το απτικό βοήθημα όσο και από το πρωτότυπο έργο και λειτουργεί συνοδευτικά προς αυτά
  • Παρουσίαση των κειμένων της έκθεσης σε προσβάσιμη μορφή και τέλος,
  • Έντυπα braille με πληροφορίες για την έκθεση

Σε όλα τα στάδια της διαδικασίας, η συμμετοχή οπτικά ανάπηρων ατόμων στον έλεγχο ποιότητας συνέβαλε καθοριστικά στο τελικό αποτέλεσμα.

Συντελεστές Προσβασιμότητας

Υπηρεσίες Προσβασιμότητας: liminal
Απτική Απόδοση του έργου: Δανάη Σακελλάρη (ΑΜΑΚΑ ΑΜΚΕ)
Ακουστική Περιγραφή και αφήγηση στα ελληνικά: Μαρία Θρασυβουλίδη
Μετάφραση: Άννα Δήμκου
Αφήγηση στα αγγλικά: Ελένη Σκόπη
Ποιοτικός Έλεγχος: Εύα Γκρίτζαλη, Άννα-Μαρία Φώσκολου
Προσβασιμοποίηση κειμένων της έκθεσης και επιμέλεια έργου: Μαρία Θρασυβουλίδη

Προμηθέας Λυόμενος: ένα έργο με περιπετειώδη διαδρομή

Το έργο, παραγγελία του νεαρού βασιλιά Γεωργίου Α’ με αφορμή την ενθρόνισή του το 1863, φιλοτεχνήθηκε το 1864 στη Ρώμη και ήρθε στην Ελλάδα προκειμένου να κοσμήσει το κλιμακοστάσιο των παλαιών ανακτόρων (σημερινή Βουλή των Ελλήνων). Θεωρείται από τις εντυπωσιακότερες ζωγραφικές συνθέσεις που δημιουργήθηκαν για την Ελλάδα τον 19ο αιώνα. Η μεγάλη απήχηση που είχε στο κοινό της εποχής του, εδραίωσε τη φήμη του Bloch ως μείζονος Δανού ζωγράφου.

Πρόκειται για ένα αριστούργημα με περιπετειώδη διαδρομή καθώς επί σειρά δεκαετιών δεν είχε εντοπιστεί, με αποτέλεσμα πολλοί να θεωρούν ότι χάθηκε. Όμως το 2012, το έργο εντοπίστηκε, κατά τη διάρκεια εργασιών της Διεύθυνσης Συντήρησης Αρχαίων και Νεωτέρων Μνημείων του Υπουργείου Πολιτισμού, στο Τατόι. Δέκα χρόνια αργότερα χαρακτηρίστηκε μνημείο πολιτιστικής κληρονομιάς,  ενώ παρουσιάστηκε σε αναδρομική έκθεση στην Εθνική Πινακοθήκη της Δανίας (2023) και στο ελληνικό κοινό στο Μουσείο Παύλου και Αλεξάνδρας Κανελλοπούλου (2024).

Σε κόκκινο βαθύ φόντο, το κείμενο της πρόσκλησης του ΠΙΟΠ στα εγκαίνια της έκθεσης "Προμηθεύς Λυόμενος εν Χίω" στο Μουσείο Μαστίχας Χίου στις 4 Ιουλίου στις 19:30. Η πρόσκληση κοσμείται από γραφιστικό με αλυσίδες.

Με τελευταίο σταθμό το Μουσείο Μαστίχας της Χίου, πριν επιστρέψει μόνιμα στην Έπαυλη του Κτήματος Τατοΐου, το Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς με σταθερή δραστηριότητα στην περιφέρεια, εκθέτει τον σπουδαίο αυτόν πίνακα σε μια περιοδική έκθεση στους χώρους του Μουσείου, δημιουργώντας τις συνθήκες για να αναστοχαστούμε τους συμβολισμούς της τέχνης του 19ου αιώνα και να αναζητήσουμε νέες προσεγγίσεις της σήμερα.

Στο πλαίσιο της περιοδικής έκθεσης «Προμηθεύς Λυόμενος εν Χίω», το Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς οργανώνει ένα πρόγραμμα παράλληλων δράσεων, με στόχο διαφορετικές ομάδες κοινού να έχουν την ευκαιρία να γνωρίσουν τον μύθο του Προμηθέα και να τον προσεγγίσουν με φαντασία και δημιουργικότητα, μέσα από πρωτότυπες καλλιτεχνικές δραστηριότητες.

Χρήσιμες πληροφορίες

«Προμηθεύς Λυόμενος εν Χίω» – Προσβάσιμη έκθεση σε άτομα με οπτική αναπηρία με υπηρεσίες προσβασιμότητας από τη liminal
Διάρκεια έκθεσης : 5 Ιουλίου-31 Οκτωβρίου 2025
Ώρες λειτουργίας: Καθημερινά, εκτός Τρίτης, 10:00-18:00
Κλειστά: 22 Ιουλίου (τοπική εορτή), 15 Αυγούστου

Μουσείο Μαστίχας Χίου
Πυργί, Θέση Ράχη (Τεπέκι), 821 02 Χίος
Τ.: 22710 72212 | www.piop.gr