Ανοιχτό Κάλεσμα για Ανάπηρους και Κωφούς Καλλιτέχνες σε Ελλάδα και Γερμανία

Online mini-residency “Worthy to be Remembered Artistic Reflections on Memory and History”

Προσκαλούμε ανάπηρους και Κωφούς καλλιτέχνες που ζουν στην Ελλάδα και τη Γερμανία να συμμετάσχουν στο “Worthy to be Remembered”, ένα διεπιστημονικό καλλιτεχνικό πρόγραμμα που εστιάζει στις αφανείς ιστορίες ανάπηρων πολέμου, οι οποίοι διαδραμάτισαν πρωταγωνιστικό ρόλο στην Αντίσταση κατά τη διάρκεια της Ναζιστικής Κατοχής (1941–1944), και υπέστησαν σκληρή καταστολή από το ναζιστικό καθεστώς και τους Έλληνες συνεργάτες του. Το έργο προσκαλεί καλλιτέχνες να αξιοποιήσουν την καλλιτεχνική τους πρακτική ως μέσο επιμνημόνευσης των ιστορικών γεγονότων και των ανάπηρων θυμάτων, καθώς και επαναπροσέγγισης αυτών των συχνά λησμονημένων αφηγημάτων.

Σχετικά με το Worthy to be Remembered

Το έργο “Worthy to be Remembered: Artistic Reflections on Memory and History” («Άξιοι μνήμης: Καλλιτεχνικοί Αναστοχασμοί στη Μνήμη και την Ιστορία») αποτελεί πρωτοβουλία της liminal και της Berlinklusion και βασίζεται στα ιστορικά ευρήματα του προηγούμενου έργου της liminal “Worthy to be Remembered: Honouring Disabled Victims of Nazi Persecution in Greece and Germany” («Άξιοι μνήμης: Φόρος τιμής στα ανάπηρα θύματα ναζιστικών διώξεων σε Ελλάδα και Γερμανία»), το οποίο χρηματοδοτήθηκε από το Γερμανικό Ομοσπονδιακό Υπουργείο Εξωτερικών από πόρους του Ελληνογερμανικού Ταμείου για το Μέλλον.

Το έργο “Worthy to be Remembered: Honouring Disabled Victims of Nazi Persecution in Greece and Germany” έφερε στο φως τη συχνά αποσιωποιημένη ιστορία των ανάπηρων ατόμων που διώχθηκαν από το ναζιστικό καθεστώς τόσο στην Ελλάδα όσο και στη Γερμανία. Συνέβαλε στην ιστορική έρευνα αναδεικνύοντας την ελάχιστα γνωστή συμβολή ανάπηρων ατόμων στην αντίσταση μέσα από τις γραμμές του Εθνικού Απελευθερωτικού Μετώπου (ΕΑΜ) κατά την Κατοχή (1941–1944), ενώ αποκάλυψε την ωμή βία που υπέστησαν τα ανάπηρα άτομα – με αποκορύφωμα το μπλόκο των νοσοκομείων της Αθήνας από συνεργάτες των Ναζί στις 30 Νοεμβρίου 1943. Η έρευνα οδήγησε στη συγγραφή και δημοσίευση δύο προσβάσιμων άρθρων, διαθέσιμων διαδικτυακά στα ελληνικά και τα γερμανικά εδώ.

Με αφετηρία αυτήν την ιστορική έρευνα, το νέο έργο “Worthy to be Remembered – Artistic Reflections on Memory and History” φιλοδοξεί να διαδώσει τα βασικά ευρήματα της έρευνας και να τιμήσει τη μνήμη των ανάπηρων ατόμων, προσεγγίζοντας κριτικά τη λήθη και την αποσιώπηση της ιστορίας του αναπηρικού κινήματος.

Επιδιώκουμε να διερευνήσουμε πώς η καλλιτεχνική πρακτική μπορεί να λειτουργήσει ως μέσο μνήμης, αναγνώρισης και κριτικού αναστοχασμού, φωτίζοντας τον καθοριστικό ρόλο που διαδραμάτισαν οι ανάπηροι του πολέμου στην Αντίσταση και συνδέοντας ιστορικές αδικίες με σημερινές εκφάνσεις ικανοτισμού και κοινωνικού αποκλεισμού. Αναζητώντας τις συνδέσεις ανάμεσα στις διακρίσεις του παρελθόντος και εκείνες του παρόντος, το έργο επιδιώκει να αναδείξει ένα εναλλακτικό αφήγημα θεμελιωμένο στη συμπερίληψη, τη διακρατική συνείδηση και την αλληλεγγύη.

Το “Worthy to be Remembered: Artistic Reflections on Memory and History” υλοποιείται από τη liminal (Ελλάδα), σε συνεργασία με τη Berlinklusion (Γερμανία), μια συλλογικότητα με επικεφαλής ανάπηρα άτομα, που δημιουργεί καλλιτεχνικά έργα με επίκεντρο την προσβασιμότητα και τη συμπερίληψη, το Σημείο για τη Μελέτη και την Αντιμετώπιση της Ακροδεξιάς και τον ιστορικό Ιάσονα Χανδρινό (Ελλάδα).

Σχετικά με το Ανοιχτό Κάλεσμα

Μέσα από αυτό το ανοιχτό κάλεσμα, αναζητούμε τέσσερις (4) ανάπηρους ή Κωφούς καλλιτέχνες —δύο (2) από την Ελλάδα και δύο (2) από τη Γερμανία— για να συμμετάσχουν σε ένα διαδικτυακό πρόγραμμα καλλιτεχνικής φιλοξενίας (mini-residency). Οι επιλεγμένοι καλλιτέχνες θα δημιουργήσουν προσβάσιμα έργα εμπνευσμένα από την ιστορική έρευνα και τον απόηχό της στο σήμερα.

Το πρόγραμμα θα ξεκινήσει με ένα διήμερο διαδικτυακό εργαστήριο για τη γνωριμία των επιλεγμένων καλλιτεχνών. Το εργαστήριο θα περιλαμβάνει εισαγωγή στο ιστορικό πλαίσιο και σε βασικές έννοιες σχετικά με την προσβασιμότητα στις πρακτικές των παραστατικών και εικαστικών τεχνών.

Από τον Ιούλιο έως τον Νοέμβριο, οι καλλιτέχνες θα συνεχίσουν να εργάζονται ανεξάρτητα, με ευέλικτο ωράριο στον δικό τους ρυθμό και στο περιβάλλον που θα επιλέξουν. Από τον Σεπτέμβριο έως τον Νοέμβριο, οι συμμετέχοντες/ουσες θα λάβουν εξατομικευμένη συμβουλευτική (mentoring) για την εξέλιξη των καλλιτεχνικών τους έργων, μέσα από ατομικές διαδικτυακές συναντήσεις με μέλη της liminal και της Berlinklusion.

Στο τέλος Νοεμβρίου, θα πραγματοποιηθεί μια διαδικτυακή εκδήλωση στα αγγλικά, στην οποία οι καλλιτέχνες θα παρουσιάσουν τα έργα τους ή την μέχρι τώρα πορεία της δουλειάς τους, θα μοιραστούν σκέψεις γύρω από τη δημιουργική διαδικασία και θα συνομιλήσουν για θέματα που εξερευνήθηκαν κατά τη διάρκεια του προγράμματος. Δεν απαιτείται τα έργα να είναι ολοκληρωμένα· ο ανοιχτός αυτός χαρακτήρας της παρουσίασης έχει στόχο να ενθαρρύνει τον πειραματισμό, την εξερεύνηση και την καλλιτεχνική ανάπτυξη. Με την υποστήριξη των οργανισμών, οι καλλιτέχνες ενθαρρύνονται να ενσωματώσουν την προσβασιμότητα στον σχεδιασμό των έργων τους, διασφαλίζοντας ότι θα είναι συμπεριληπτικά και θα μπορούν να τα απολαύσουν όλες, όλοι και όλα.

🔎 Αναζητούμε:

Τέσσερις ανάπηρους ή Κωφούς καλλιτέχνες (δύο από την Ελλάδα και δύο από τη Γερμανία), ή ομάδες καλλιτεχνών με και χωρίς αναπηρία, με την προϋπόθεση ότι την πρωτοβουλία συντονίζει ανάπηρος ή Κωφός καλλιτέχνης.

Οι καλλιτέχνες:

• Μπορούν να δουλεύουν με οποιοδήποτε μέσο (εικαστικά, performance, ψηφιακά μέσα, μουσική και ηχητικά έργα, κ.ά.).
• Είναι σημαντικό να έχουν έντονο ενδιαφέρον για τη μνήμη, την ιστορία, τη δικαιοσύνη για τα ανάπηρα άτομα και την προσβασιμότητα.
• Καλούνται να ενσωματώσουν την προσβασιμότητα στην καλλιτεχνική τους διαδικασία, διασφαλίζοντας ότι τα έργα τους είναι προσβάσιμα σε ποικίλες ομάδες κοινού.

Τι παρέχει το πρόγραμμα

• Διήμερο διαδικτυακό εργαστήριο (22 και 24 Ιουλίου). Θεματικές: εισαγωγή στο ιστορικό πλαίσιο και τη συγκεκριμένη έρευνα, η ακροδεξιά ιδεολογία και ο μισαναπηρισμός· από την ιστορική έρευνα στην καλλιτεχνική πρακτική· ενσωμάτωση της προσβασιμότητας στις παραστατικές και εικαστικές τέχνες.
• Εξατομικευμένη συμβουλευτική (mentoring) και υποστήριξη από έμπειρους καλλιτέχνες και ερευνητές (2 συνεδρίες διάρκειας 2 ωρών για κάθε καλλιτέχνη).
• Δυνατότητα δοκιμής και βελτίωσης της προσβασιμότητας και του κοινωνικού αντίκτυπου των έργων μέσα από ομάδες εστίασης. 
• Παρουσίαση ολοκληρωμένων έργων ή work-in-progress σε προσβάσιμη διαδικτυακή εκδήλωση (τέλος Νοεμβρίου).
• Κάθε επιλεγμένος καλλιτέχνης θα λάβει αμοιβή ύψους 2.000 €. Το ποσό αυτό μπορεί να χρησιμοποιηθεί με ευελιξία, για κάλυψη εξόδων προσβασιμότητας και κόστους παραγωγής του έργου.
• Οι οργανισμοί που υλοποιούν το έργο θα προσφέρουν υπηρεσίες προσβασιμότητας ώστε να διασφαλιστεί η ισότιμη συμμετοχή όλων των καλλιτεχνών. Για περισσότερες πληροφορίες, δείτε την ενότητα Προσβασιμότητα.
• Προβολή των έργων στα επίσημα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, τις ιστοσελίδες και newsletters των οργανισμών.
• Οπτικοακουστική καταγραφή της τελικής παρουσίασης.
• Υποστήριξη για διασύνδεση με τις τοπικές καλλιτεχνικές σκηνές της Αθήνας και του Βερολίνου.

👉 Σημαντικές ημερομηνίες και πληροφορίες

• Καταληκτική ημερομηνία υποβολής αιτήσεων: 13 Ιουλίου 2025
• Ανακοίνωση αποτελεσμάτων: έως 18 Ιουλίου 2025
• Διαδικτυακά σεμινάρια: 22 & 24 Ιουλίου 2025
• Συνεδρίες συμβουλευτική (mentoring): θα προγραμματιστούν σε συνεννόηση με τους καλλιτέχνες και τις ομάδες liminal και Berlinklusion κατά την περίοδο Σεπτέμβριος – Οκτώβριος 2025
• Τελική παρουσίαση: Τέλος Νοεμβρίου 2025

Πριν υποβάλετε αίτηση, παρακαλούμε βεβαιωθείτε ότι μπορείτε να συμμετάσχετε στα διαδικτυακά εργαστήρια στις 22 και 24 Ιουλίου 2025 και ότι δεσμεύεστε να συμμετέχετε ενεργά σε όλες τις δραστηριότητες του προγράμματος.

Η κύρια γλώσσα του προγράμματος θα είναι τα αγγλικά, καθώς όλα τα εργαστήρια και οι δράσεις θα πραγματοποιηθούν στα αγγλικά στο πλαίσιο της διεθνούς συνεργασίας και ανταλλαγής. Διερμηνεία στη Γερμανική Νοηματική Γλώσσα (DGS) και την Ελληνική Νοηματική Γλώσσα (ΕΝΓ) μπορεί να προσφερθεί κατόπιν αιτήματος. Οι καλλιτέχνες έχουν τη δυνατότητα να εργαστούν με τον δικό τους ρυθμό και από τον χώρο της επιλογής τους. Στην Ελλάδα, υπάρχει η δυνατότητα εργασίας με φυσική παρουσία σε προσβάσιμο χώρο, κατόπιν συνεννόησης με τους διοργανωτές (πληροφορίες για τον προσβάσιμο χώρο εδώ).

Προσβασιμότητα

Η προσβασιμότητα αποτελεί κεντρικό στοιχείο του έργου. Όλα τα εργαστήρια και οι εκδηλώσεις θα πραγματοποιηθούν διαδικτυακά, με υποστήριξη προσβασιμότητας προσαρμοσμένης στις ανάγκες κάθε συμμετέχοντα.

Συγκεκριμένα, το πρόγραμμα μπορεί να παρέχει υποστήριξη ακουστικής περιγραφής, υπότιτλους για Κωφούς και Βαρήκοους (SDH) στα ελληνικά και τα γερμανικά, καθώς και διερμηνεία στην Ελληνική και τη Γερμανική Νοηματική Γλώσσα.

Κριτήρια επιλογής

Οι συμμετέχοντες θα επιλεγούν με βάση:

• τη συνάφεια του καλλιτεχνικού τους προφίλ και ενδιαφερόντων,
• το κίνητρό τους να διερευνήσουν το ιστορικό θέμα και την προσβασιμότητα μέσα από καλλιτεχνικές πρακτικές,
• τη διάθεσή τους να συμμετέχουν ενεργά, συνεργατικά και με κριτική σκέψη στο πρόγραμμα.

Πώς να υποβάλετε αίτηση

Παρακαλούμε υποβάλετε:

1. Μια σύντομη δήλωση ενδιαφέροντος (έως 500 λέξεις ή βίντεο/αρχείο ήχου έως 3 λεπτά)
2. Σύντομη περιγραφή της καλλιτεχνικής σας πορείας και/ή αναλυτικό βιογραφικό σημείωμα
3. Έως 3 δείγματα της δουλειάς σας (εικόνες, σύνδεσμοι ή περιγραφές) / καλλιτεχνικό portfolio

Προθεσμία υποβολής: 13 Ιουλίου 2025

Οδηγίες υποβολής αίτησης

📋 Μπορείτε να υποβάλετε την αίτησή σας συμπληρώνοντας τη φόρμα σε μία από τις παρακάτω γλώσσες:

• Ελληνικά
• Αγγλικά
• Γερμανικά

📩 Εναλλακτικά, μπορείτε να κατεβάσετε από τον παρακάτω σύνδεσμο, να συμπληρώσετε το αρχείο αίτησης και να το στείλετε με email.

📌 Αν επιλέξετε υποβολή μέσω email:

• Κατεβάστε τη φόρμα στα ελληνικά, αγγλικά ή γερμανικά
• Στείλτε τη συμπληρωμένη αίτηση στο [email protected] 
• Στο θέμα του email γράψτε «WTBR-Αίτηση»
• Βεβαιωθείτε ότι έχετε απαντήσει όλα τα απαιτούμενα ερωτήματα στο επισυναπτόμενο αρχείο

Για ερωτήσεις ή για να ζητήσετε την αίτηση σε εναλλακτικές μορφές, μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί μας στο [email protected] ή να καλέσετε στο 6980342222.

To πρόγραμμα συγχρηματοδοτείται από το Γερμανικό Ομοσπονδιακό Υπουργείο Εξωτερικών από πόρους του Ελληνογερμανικού Ταμείου για το Μέλλον.