P.A.I.R. | Ανοιχτό κάλεσμα για καλλιτέχνες

Δημιούργησε το προσβάσιμο μέλλον της τέχνης!

🔷 Είσαι καλλιτέχνης/ιδα με ή χωρίς αναπηρία;

🔷 Σε ενδιαφέρει να πειραματιστείς με τα εργαλεία προσβασιμότητας και τα ψηφιακά μέσα και να δημιουργήσεις έργα που ανοίγουν την τέχνη σε όλους;

Στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος P.A.I.R. (Paving Accessible and Inclusive Realities) υλοποιείται το πρόγραμμα καλλιτεχνικής φιλοξενίας που καλεί καλλιτέχνες/ιδες όλων των πεδίων να δημιουργήσουν προσβάσιμα έργα τέχνης.

Το πρόγραμμα θα υποστηρίξει τη συν-δημιουργία ψηφιακών έργων από ανάπηρους/ες και μη καλλιτέχνες/ιδες ή συμπεριληπτικές καλλιτεχνικές ομάδες, με επίκεντρο τη Μεθοδολογία Δημιουργικής Προσβασιμότητας (Creative Accessibility Methodology) — μια διαδικασία που αντιμετωπίζει την προσβασιμότητα ως πηγή έμπνευσης, καινοτομίας και καλλιτεχνικής πρακτικής.

Μέσα από το ανοιχτό κάλεσμα συμμετοχής, θα επιλεγεί ένας/μία καλλιτέχνης/ιδα ή καλλιτεχνική ομάδα σε κάθε χώρα του προγράμματος (Ελλάδα, Κύπρος, Εσθονία). Οι συμμετέχοντες/ουσες θα εφοδιαστούν με τα απαραίτητα εργαλεία και θα λάβουν τεχνική και δημιουργική υποστήριξη από μια Συμβουλευτική Ομάδα Εργασίας, η οποία θα έχει εκπαιδευτικό και καθοδηγητικό ρόλο.

Με τη βοήθεια αυτής της συνεργασίας, οι καλλιτέχνες/ιδες θα δημιουργήσουν ένα καλλιτεχνικό έργο που ενσωματώνει τις αρχές της Δημιουργικής Προσβασιμότητας (Creative Accessibility Methodology) και διευρύνει τα όρια της ψηφιακής τέχνης, προάγοντας παράλληλα τη συμπερίληψη και την καινοτομία στην καλλιτεχνική δημιουργία.

Θεματική: Ορατές συναντήσεις

Συνδέσεις και συναντήσεις υπάρχουν παντού γύρω μας. Ανάμεσα σε ανθρώπους, ιδέες, αισθήσεις, στιγμές. Άλλες είναι άμεσες και ευδιάκριτες, άλλες αδιόρατες, σαν ψίθυροι που διαπερνούν τον χώρο και τον χρόνο. Κάθε μία, ωστόσο, ανοίγει νέους δρόμους σκέψης, αίσθησης και φαντασίας, μονοπάτια που οδηγούν συχνά σε απρόσμενες κατευθύνσεις.

Πώς μπορούν οι συνδέσεις και οι συναντήσεις να γίνουν πηγή έμπνευσης και δημιουργίας; Πώς μπορούν να εξερευνηθούν, να αναδειχθούν ή να μεταμορφωθούν μέσα από την ψηφιακή τέχνη;

Τι είναι η «Μεθοδολογία Δημιουργικής Προσβασιμότητας»;

Μια προσέγγιση που αντιμετωπίζει την προσβασιμότητα και τις αντίστοιχες υπηρεσίες ως πηγή έμπνευσης και δημιουργίας. Η “Μεθοδολογία Δημιουργικής Προσβασιμότητας (Creative Accessibility Methodology)” ενσωματώνει την προσβασιμότητα στον καλλιτεχνικό σχεδιασμό από την αρχή, ως αναπόσπαστο μέρος της δημιουργικής διαδικασίας και όχι ως προσθήκη στο τέλος.
Μέσα από συνεργασία, πειραματισμό και συν-σχεδιασμό, οι καλλιτέχνες εξερευνούν τρόπους ώστε τα έργα τους να είναι ανοιχτά σε όλες τις αισθήσεις, εμπειρίες και σώματα και προσβάσιμα για όλες και όλους.

Τι είναι η «ψηφιακή τέχνη»;

Η ψηφιακή τέχνη αξιοποιεί ψηφιακά μέσα, όπως βίντεο, ήχο, φωτογραφία, διαδραστικές οθόνες, εφαρμογές ή διαδικτυακές πλατφόρμες για τη δημιουργία ενός καλλιτεχνικού έργου, την παρουσίαση, τη διάχυση και αναπαραγωγή του ή την ενίσχυση της προσβασιμότητάς του. Με άλλα λόγια, το έργο μπορεί να έχει οποιαδήποτε μορφή, αρκεί να αξιοποιεί σε κάποιο στάδιο ψηφιακά μέσα.

Τι είναι η Συμβουλευτική Ομάδα Εργασίας;

Σε κάθε χώρα οι καλλιτέχνες/ικές ομάδες που θα επιλεγούν θα συνεργαστούν με τη Συμβουλευτική Ομάδα Εργασίας, η οποία θα αποτελείται από άτομα των οργανισμών, καλλιτέχνες με αναπηρία, καλλιτέχνες των ψηφιακών μέσων, ειδικούς προσβασιμότητας και πολιτιστικούς διαχειριστές. Ο ρόλος της Συμβουλευτικής Ομάδας Εργασίας θα είναι να υποστηρίξει τους/τις καλλιτέχνες/ιδες ως προς την παραγωγή και την προσβασιμότητα των έργων και των εκδηλώσεων που προβλέπονται στη διάρκεια του προγράμματος.

Στόχος του προγράμματος

Να δημιουργηθεί ένα περιβάλλον συμπερίληψης, πειραματισμού και συνεργασίας, όπου η τέχνη και η τεχνολογία ενώνονται για να επαναπροσδιορίσουν τι σημαίνει «προσβάσιμη δημιουργία», με γνώμονα τη συν-εμπειρία, την καινοτομία και την κοινότητα.

Τι προσφέρει το πρόγραμμα;

Οι επιλεγμένοι/ες καλλιτέχνες/ιδες θα έχουν την ευκαιρία να:

συνδημιουργήσουν ψηφιακά έργα τέχνης εφαρμόζοντας τη Μεθοδολογία Δημιουργικής Προσβασιμότητας,
συνεργαστούν με τους εταίρους του έργου (liminal, Alternative Brains Rule and Estonian Agrenska Foundation), τις Συμβουλευτικές Ομάδες Εργασίας, έμπειρους καλλιτέχνες στα ψηφιακά μέσα και ειδικούς σε ζητήματα προσβασιμότητας,
λάβουν τεχνική και δημιουργική υποστήριξη, καθώς και πρόσβαση σε πόρους καθ’ όλη τη διάρκεια της δημιουργικής διαδικασίας,
συν-σχεδιάσουν μια δια ζώσης εκδήλωση στην Αθήνα, όπου θα παρουσιαστεί το έργο τους, μέσα σε ένα πλήρως προσβάσιμο, πολυαισθητηριακό περιβάλλον, σχεδιασμένο να ανταποκρίνεται στις διαφορετικές ανάγκες και εμπειρίες όλων των θεατών,
συμβάλουν στη δημιουργία του Εγχειριδίου της Μεθοδολογίας Δημιουργικής Προσβασιμότητας και στη διάχυση των αποτελεσμάτων του προγράμματος,
παρουσιάσουν τα έργα τους σε ένα προσβάσιμο ψηφιακό zine, το οποίο θα αποτυπώνει τη διαδικασία και τα δημιουργικά αποτελέσματα του έργου,
συμμετάσχουν στη διαδικτυακή εκδήλωση ολοκλήρωσης του προγράμματος, όπου θα παρουσιαστούν τα καλλιτεχνικά έργα από όλες τις συμμετέχουσες χώρες, το ντοκιμαντέρ για την πορεία του έργου και το Εγχειρίδιο της Μεθοδολογίας Δημιουργικής Προσβασιμότητας,
ταξιδέψουν στην Κύπρο και την Εσθονία και να συμμετάσχουν στις αντίστοιχες εκδηλώσεις,
δικτυωθούν με καλλιτέχνες και επαγγελματίες του πολιτισμού από την Ελλάδα, την Κύπρο, την Εσθονία και άλλες ευρωπαϊκές χώρες.

Οι συμμετέχοντες/ουσες θα λάβουν:

Αμοιβή για το έργο τους, ανάλογα με το αν πρόκειται για μεμονωμένο/η καλλιτέχνη/ιδα ή ομάδα.

Για 1 άτομο: 1.000 ευρώ
Για 2 άτομα: 2.000 ευρώ
Για ομάδες από τρεις καλλιτέχνες/ιδες και άνω: 3.000 ευρώ

(Όλα τα ποσά είναι μικτά, περιλαμβάνουν φόρους και κρατήσεις)
Κάλυψη εξόδων παραγωγής (συμπεριλαμβανομένων των δαπανών για τη δια ζώσης εκδήλωση), καθώς και πρόσθετη υποστήριξη παραγωγής, πρόσβαση σε χώρο εργασίας και κάλυψη ταξιδιωτικών εξόδων για τις επισκέψεις στην Εσθονία και την Κύπρο.

Σε ποιους απευθύνεται;

Το κάλεσμα απευθύνεται σε ανερχόμενους/ες καλλιτέχνες και καλλιτεχνικές ομάδες, των οποίων η δράση εκτείνεται σε όλο το φάσμα των τεχνών (εικαστικές, παραστατικές, ψηφιακές, πολυμεσικές, μουσική, performance, νέα μέσα κ.ά.). Οι καλλιτέχνες/ιδες θα πρέπει να διαμένουν στην Ελλάδα.

Αναζητούμε ανερχόμενους/ες καλλιτέχνες και καλλιτεχνικές ομάδες που:

είναι προσανατολισμένοι/ες στην προσβάσιμη και συμπεριληπτική τέχνη,
αντιμετωπίζουν την προσβασιμότητα ως αναπόσπαστο μέρος της καλλιτεχνικής τους πρακτικής,
επιθυμούν να πειραματιστούν με τη μεθοδολογία της δημιουργικής προσβασιμότητας και τα ψηφιακά μέσα,
επιδιώκουν υψηλή καλλιτεχνική ποιότητα,
λαμβάνουν υπόψη τις ανάγκες όλων των καλλιτεχνών που συμμετέχουν στη δημιουργική διαδικασία,
θέλουν να συμβάλουν ενεργά σε όλα τα στάδια και τα παραδοτέα του έργου (όπως το εγχειρίδιο δημιουργικής προσβασιμότητας),
και επιθυμούν να συνεργαστούν με μια διεπιστημονική ομάδα από καλλιτέχνες, πολιτιστικούς διαχειριστές, ειδικούς στην προσβασιμότητα και ανάπηρα άτομα.

Η επιλογή θα βασιστεί στις αρχές της ισότητας φύλου, φυλής και εθνικότητας, δίνοντας έμφαση στις ανάγκες των υποεκπροσωπούμενων κοινοτήτων. Λόγω των περιορισμένων ευκαιριών που υπάρχουν στο καλλιτεχνικό πεδίο, προτεραιότητα θα δοθεί σε συμμετέχοντες/ουσες από ομάδες που αντιμετωπίζουν κίνδυνο αποκλεισμού, και ειδικότερα σε ανάπηρα άτομα ή συμπεριληπτικές ομάδες, με στόχο τη διαμόρφωση μιας πολυφωνικής καλλιτεχνικής κοινότητας.

Προσβασιμότητα

Η προσβασιμότητα και οι συμπεριληπτικές πρακτικές βρίσκονται στον πυρήνα του προγράμματος. Οι επιλεγμένοι/ες καλλιτέχνες και καλλιτεχνικές ομάδες θα λάβουν την απαραίτητη υποστήριξη σε υπηρεσίες προσβασιμότητας, προσαρμοσμένες στις ανάγκες τους. Συγκεκριμένα, το πρόγραμμα μπορεί να παρέχει: ακουστική περιγραφή, αυτόματους υπότιτλους και υπηρεσίες μετατροπής ομιλίας σε κείμενο, υπότιτλο για Κ/κωφούς και Βαρήκοους (SDH), διερμηνεία στην Ελληνική Νοηματική Γλώσσα, καθώς και ένα ευέλικτο, ανοιχτό πλαίσιο εργασίας.

Για οποιαδήποτε σχετική απορία, μη διστάσετε να επικοινωνήσετε μαζί μας με email στο [email protected].

Υποβολή αιτήσεων

Συμπληρώστε την παρακάτω φόρμα, στην οποία ζητούνται οι εξής σημαντικές πληροφορίες:

Καλλιτεχνικό υπόβαθρο και βιογραφικό σημείωμα
Περιγραφή του έργου σε αρχικό στάδιο (Τίτλος, Τύπος/Μορφή)
Εκτίμηση κόστους
Κίνητρο συμμετοχής
Ανάγκες προσβασιμότητας

Φόρμα Αίτησης

Κριτήρια και Διαδικασία Επιλογής

Η αξιολόγηση θα πραγματοποιηθεί από την Επιτροπή της Συμβουλευτικής Ομάδας Εργασίας με βάση τα εξής κριτήρια:

Πρωτοτυπία ιδέας (25%)
Πρόβλεψη προσβασιμότητας (25%)
Δυνατότητα υλοποίησης (20%)
Συνάφεια με τη θεματική (20%)
Υπόβαθρο και κίνητρο συμμετοχής (10%)

Κατά τη διαδικασία επιλογής, ενδέχεται να σας ζητηθεί να συμμετάσχετε σε μια σύντομη συνέντευξη για περαιτέρω διευκρινίσεις.

Σημαντικές ημερομηνίες

1η εβδομάδα του Δεκεμβρίου (η ακριβής ημερομηνία θα ανακοινωθεί σύντομα): Ενημερωτικό webinar σχετικά με τη διαδικασία υποβολής αιτήσεων
10 Ιανουαρίου 2026: Προθεσμία υποβολής αιτήσεων
Φεβρουάριος 2026: Αξιολόγηση και Ανακοίνωση Επιλεγμένων Καλλιτεχνών
Φεβρουάριος – Μάιος 2026: Δημιουργία προσβάσιμων ψηφιακών έργων τέχνης
Ιούνιος 2026: Δια ζώσης εκδηλώσεις στην Ελλάδα, την Εσθονία και την Κύπρο
Φθινόπωρο 2026: Διαδικτυακή εκδήλωση ολοκλήρωσης του προγράμματος, όπου θα παρουσιαστούν τα έργα και των τριών χωρών και τα παράγωγα του προγράμματος

ℹ️ Για οποιαδήποτε σχετική απορία, μη διστάσετε να επικοινωνήσετε μαζί μας στο [email protected]. Υπάρχει η δυνατότητα βιντεοκλήσης στην Ελληνική Νοηματική Γλώσσα κατόπιν αιτήματος.

➡️ Aκολουθήστε το P.A.I.R. και στα social media:

🔸 Facebook

🔸 Instagram

🔸 LinkedIn

Το πρόγραμμα συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση στην πρόσκληση Creative Europe (CREA-CULT-2024-COOP-1) (Κωδικός έργου: 101173834). Με την οικονομική υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού. Οι απόψεις και οι γνώμες που εκφράζονται είναι αποκλειστικά των συγγραφέων και δεν αντικατοπτρίζουν απαραίτητα τις απόψεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή της Ευρωπαϊκής Εκτελεστικής Υπηρεσίας Εκπαίδευσης και Πολιτισμού (EACEA). Ούτε η Ευρωπαϊκή Ένωση ούτε η EACEA φέρουν ευθύνη για αυτές.